ასტიგმატიზმი რეფრაქციის (თვალის შუქგარდამტეხი უნარის) ისეთი ანომალიაა, როდესაც თვალის ოპტიკური არეების ზედაპირს წესიერი სფერული ფორმა არ აქვს და სინათლის სხივები ბადურაზე ერთ წერტილში არ იკრიბება.
განასხვავებენ რქოვანასა და ბროლის ასტიგმატიზმს.
ასტიგმატიზმის მთავარი მიზეზია რქოვანას სფერულობის დარღვევა, რის გამოც მის სხვადასხვა მერიდიანს სხვადასხვა სიმრუდის რადიუსი აქვს. ის, ასევე, შეიძლება გამოიწვიოს ბროლის ზედაპირის სფერულობის დარღვევამ ან მისმა ირიბმა მდებარეობამ თვალის ოპტიკური ღერძის მიმართ. ზოგჯერ რქოვანასა და ბროლის ასტიგმატიზმი ჯამდება. ასეთ შემთხვევაში თვალის საერთო ასტიგმატიზმის ხარისხი იმატებს. არის შემთხვევები, როდესაც ისინი ერთმანეთს აბათილებს და რეფრაქცია ნორმალური (სფერული) რჩება.
სიმპტომები და მიმდინარეობა. ასტიგმატური თვალის მხედველობა ისეთი მახვილი და მკაფიო არ არის, როგორიც ნორმალური თვალისა. რაც უფრო მაღალია ასტიგმატიზმის ხარისხი, მით უფრო მეტად არის დაქვეითებული მხედველობის სიმახვილე. ახალგაზრდა და საშუალო ასაკში სუსტი ასტიგმატიზმის დროს მხედველობის სიმახვილე შესაძლოა დამაკმაყოფილებელი იყოს, საშუალო და მაღალი ხარისხის ასტიგმატიზმის დროს კი ხშირად გამოხატულია მხედველობის სისუსტე, თვალის ტკივილი და ქრონიკული ბლეფაროკონიუნქტივიტი (ქუთუთოებისა და თვალის შემაერთებელქსოვილოვანი ანთება).
დიაგნოსტიკა. დიაგნოზი დასტურდება ოფთალმომეტრისა და რეფრაქტომეტრის (რქოვანასა და მთელი თვალის შუქგარდატეხის უნარის განმსაზღვრელი ხელსაწყოს) საშუალებით.
მკურნალობა. მკურნალობა სათვალის სწორად შერჩევას გულისხმობს. თუ ეს დაავადების ადრეულ სტადიაზე მოხდა, პრობლემა მოგვარდება. შესაძლებელია სპეციალური კონტაქტური ლინზების შერჩევაც. ქირურგიული მკურნალობა ითვალისწინებს კერატოტომიას (მას ოკულისტი ნიშნავს). ბავშვობაში არაკორექტირებულმა ასტიგმატიზმმა შეიძლება მიგვიყვანოს ამბლიოპიამდე (ზარმაცი თვალი) – ანატომიური ცვლილებების გარეშე განვითარებულ მხედველობის დაქვეითებამდე, რომელიც მკურნალობას არ ემორჩილება.
