გლაუკომა თვალის ქრონიკული დაავადებაა, რომლის დროსაც პერიოდულად იზრდება თვალშიგა წნევა, ზიანდება მხედველობის ნერვი და უარესდება თვალის სისხლით მომარაგება. თავდაპირველად ადამიანი უბრალოდ ცუდად ხედავს, შემდეგ ერღვევა პერიფერიული მხედველობა, თანდათან უმცირდება მხედველობის ველი… საბოლოოდ საქმე სრულ და განუკურნებელ სიბრმავემდე მიდის.
გლაუკომის გამომწვევი მთავარი ფაქტორებია შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლების დაზიანება, ქრონიკული სტრესი და მემკვიდრეობითი განწყობა. რისკჯგუფს ქმნიან ასაკოვანი ადამიანები, კომპიუტერთან დიდხანს მომუშავე პირები და ისინი, ვისი პროფესიაც მუდმივ რისკსა და დიდ ფიზიკურ დატვირთვას უკავშირდება.
მიმდინარეობა და სიმპტომები. გლაუკომის კლინიკური ნიშნებია: თვალშიგა წნევის მომატება, მხედველობის ნერვის გლაუკომური ატროფია, მხედველობითი ფუნქციების დაქვეითება.
თვალშიგა წნევის მომატებისას, მეტწილად – დილაობით, ავადმყოფი ამჩნევს:
- მხედველობის უეცარ დაბინდვას (საგნები თითქოს ნისლით ან რუხი კვამლით არის დაფარული);
- ნათურის გარშემო ცისარტყელას რგოლებს;
- ყრუ ტკივილს წარბების ზემოთ, თვალისა და საფეთქლის არეში.
ეს ნიშნები ხშირად ისე სწრაფად ქრება, რომ ავადმყოფი ექიმთან მისვლას ვერ ასწრებს. თუ მხედველობა მეტ-ნაკლებად აღდგა, ავადმყოფი უყურადღებოდ ტოვებს მას, ეს მეტისმეტად სახიფათოა, რადგან ერთ-ერთი ასეთი შეტევა შეიძლება მხედველობის მკვეთრი დაქვეითებით ან მთლიანად დაკარგვით დამთავრდეს. გლაუკომის ადრიან დიაგნოსტიკას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს მისგან გამოწვეული სიბრმავის თავიდან აცილებაში.
თუ გამთენიისას თვალის უეცარმა ძლიერმა, თავში გავრცელებადმა ტკივილმა გაგაღვიძათ, შემდეგ კი დაგეწყოთ ღებინება, მოდუნდით და თითქმის ვეღარაფერს ხედავთ, გლაუკომის მწვავე შეტევა თითქმის ეჭვგარეშეა. ნუ დაელოდებით, როდის გაგივლით შეტევა. დაუყოვნებლივ გამოიძახეთ სასწრაფო დახმარება, ექიმის მოსვლამდე კი დალიეთ ტკივილგამაყუჩებელი და შარდმდენი საშუალებები.
დიაგნოსტიკა და მკურნალობა. გლაუკომის ადრეული გამოვლენის თვალსაზრისით უდიდესი მნიშვნელობა აქვს პროფილაქტიკურ გასინჯვას. სასურველია, 40 წელს გადაცილებულმა ყველა პირმა გაისინჯოს თვალშიგა წნევა, საეჭვო შემთხვევაში ჩაიტაროს დეტალური გამოკვლევა: ოფთალმოსკოპია, პერიმეტრია, დატვირთვის ცდები. ეს ყოველივე დაავადებას ადრეულ სტადიაშივე გამოავლენს, როდესაც მკურნალობა განსაკუთრებით ეფექტურია.
გლაუკომიანი პაციენტისთვის მეტად მნიშვნელოვანია ყოფა-ცხოვრების რეჟიმის დაცვა. ავადმყოფი უნდა ერიდოს უსიამოვნო განცდებს, გაციებას. აკრძალულია ძლიერი ფიზიკური დატვირთვა. ტელევიზორის ყურება დასაშვებია მხოლოდ განათებულ ოთახში, ისიც – შეზღუდულად. გარდა ამისა, უნდა შეიზღუდოს მარილიანი, ცხარე საკვები, მოწესრიგდეს კუჭ-ნაწლავის ფუნქციები. აკრძალულია თამბაქო, ალკოჰოლი, მაგარი ჩაი, ყავა. სასარგებლოა სუფთა ჰაერზე ყოფნა, მსუბუქი ფიზიკური შრომა. სასურველია, პაციენტმა მზეზე მწვანემინებიანი სათვალე ატაროს. მედიკამენტური მკურნალობა ინდივიდუალურად შეირჩევა. თუ კონსერვატიული თერაპია უეფექტო აღმოჩნდა, ტარდება ანტიგლაუკომური ოპერაცია.
