საერთაშორისო დასახელება:
DEXTROMETHORPHAN; CHLORPHENIRAMINE
მწარმოებელი: ავერსი-რაციონალი, საქართველო
კლინიკურ–ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ხველის საწინააღმდეგო და ანტიალერგიული საშუალება.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
სიროფი პერორალური მიღებისათვის: ფლაკონში 100 მლ 5 მლ
დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდი ……… 10 მგ
ქლორფენირამინის მალეატი ……………………….2 მგ
დამხმარე ნივთიერებები:
მენთოლი, საქაროზა, ლიმონმჟავას მონოჰიდრატი, ნატრიუმის მეთილპარაბენი, ნატრიუმის პროპილპარაბენი, თხევადი გლუკოზა, გლიცერინი, თხევადი სორბიტოლი, ნატრიუმის საქარინი, პროპილენგლიკოლი, საღებავი Caramel (E150), ვანილის ესენცია, მარწყვის ესენცია, თაფლის არომატიზატორი, გასუფთავებული წყალი.
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
მაგიტუსი კომბინირებული პრეპარატია, რომლის მოქმედება განპირობებულია მასში შემავალი კომპონენტების თვისებებით.
დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდს გააჩნია ხველის საწინააღმდეგო მოქმედება, რომელიც ზრდის ხველის ცენტრის აგზნების ზღურბლს.
ქლორფენირამინის მალეატი წარმოადგენს ჰისტამინური H1-რეცეპტორების ბლოკატორს, გააჩნია ანტიქოლინერგული და ამასთანვე სედატიური მოქმედება, იგი ხელს უშლის ალერგიული რეაქციების განვითარებას, აქვეითებს სისხძარღვების განვლადობას, ხსნის ცხვირის, ცხვირხახის და დანამატი წიაღების ლორწოვანი გარსის შეშუპებასა და ჰიპერემიას.
დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდისა და ქლორფენირამინის მალეატის კომბინაცია მოსახერხებელია გაციებისა და გრიპის დროს ხველის, რინიტის, ცემინების ქავილისა და ცრემლდენის სიმპტომების მოხსნისათვის.
ფარმაკოკინეტიკა:
პერორალურად მიღების შემდეგ დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდი სწრაფად და სრულად შეიწოვება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან. პლაზმაში მისი მაქსიმალური კონცენტრაცია აღინიშნება 2.5 სთ-ის შემდეგ, მეტაბოლიზმს განიცდის ღვიძლში. დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდის მთავარი მეტაბოლიტის – დექსტრორფანის კონცენტრაციის პიკი მიიღწევა 11.6-1.7 სთ-ში.
საწყისი ნივთიერების ნახევარგამოყოფის პერიოდი შეადგენს 2-4 სთ-ს, ხოლო დექსტრორფანის – 3.4-5.6 სთ-ს. დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდი და მისი მეტაბოლიტები ორგანიზმიდან გამოიყოფა თირკმელების საშუალებით.
პერორალურად მიღების შემდეგ ქლორფენირამინის მალეატი ადვილად შეიწოვება; პლაზმაში მისი მაქსიმალური კონცენტრაცია აღინიშნება 2 სთ-ის შემდეგ, მისი ბიოშეღწევადობა ქსოვილებში შეადგენს 25-50%-ს, მეტაბოლიზმს განიცდის ღვიძლში. საწყისი ნივთიერების ნახევარგამოყოფის პერიოდი შეადგენს 20 სთ-ს.
ქლორფენპირამინის მალეატისა და მისი მეტაბოლიტების გამოყოფა ორგანიზმიდან ძირითადად ხდება თირკმელების საშუალებით.
ჩვენებები:
- მშრალი ხველა, რომელიც გამოწვეულია სასუნთქი გზების ინფექციურ-ანთებითი დაავადებებით (მწვავე ბრონქიტი, გრიპი, ტონზილიტი, ლარინგიტი, ფარინგოტრაქეიტი);
- ალერგიული რინიტი, რინორეა, სინუსიტი, კონიუნქტივიტი.
მიღების წესი და დოზირება:
ბავშვებში 2-დან 6 წლამდე პრეპარატი ინიშნება 2.5 მლ 3-ჯერ დღეში ან ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
ბავშვებში 6-დან 12 წლამდე მიიღება 5 მლ 3-ჯერ დღეში ან ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
ბავშვებში 12 წლის ასაკიდან და მოზრდილებში პრეპარატი ინიშნება 10 მლ 4-ჯერ დღეში.
გვერდითი მოვლენები:
დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდის თერაპიული დოზით მიღებისას გვერდითი მოვლენების განვითარება იშვიათია.
ერთეულ შემთხვევებში შეიძლება გამოიწვიოს ძილიანობა, თავბრუსხვევა და დარღვევები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მხრივ.
ქლორფენირამინის მალეატის მიღებისას შეიძლება გამოვლინდეს თავბრუსხვევა, ყურებში ხმაური, აპათია, კოორდინაციის დარღვევა, გადაღლა, მხედველობის დაბინდვა, დიპლოპია, ეიფორია, ინსომნია და ტრემორი;
კუჭ–ნაწლავის ტრაქტის მხრივ: მადის დაკარგვა, გულისრევა და ღებინება, ტკივილი ეპიგასტრიუმის არეში.
ასევე, შესაძლებელია, ადგილი ჰქონდეს პირის სიმშრალეს, შარდვის გახშირებასა და დიზურიას, თავის ტკივილს, ჰიპოტენზიას, ხელებში სიმძიმისა და სისუსტის შეგრძნებას.
უკუჩვენებები:
* მომატებული მგრძნობელობა პრეპარატის რომელიმე კომპონენტის მიმართ.
* მაგიტუსი არ ინიშნება პაციენტებში, რომლებიც ღებულობენ სეროტონინის უკუმიტაცების ინჰიბიტორებს (მაგ. ფლუოქსეტინს) და მაო-ს ინჰიბიტორებს. მაგიტუსი შეიძლება დაინიშნოს მაო-ს ინჰიბიტორებით მკურნალობის დამთავრებიდან 2 კვირის შემდეგ.
* მაგიტუსის მიღების დროს არ შეიძლება ცნს-ის დეპრესანტებისა და ალკოჰოლის მიღება.
* მაგიტუსი არ ინიშნება იმ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ დახურულკუთხოვანი გლაუკომა;
* ჰიპერტენზია, გულის იშემიური დაავადება, არითმია;
* ბრონქული ასთმა, ქრონიკული ბრონქიტი;
* სისხლძარღვოვანი დარღვევები (არტერიოსკლეროზი, ანევრიზმა);
* შაქრიანი დიაბეტი, ჰიპერთირეოიდიზმი;
* გაძნელებული შარდვა;
* არ არის რეკომენდებული 2 წლამდე ბავშვებისათვის.
ორსულობა და ლაქტაცია:
ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში პრეპარატის გამოყენების შესახებ კვლევები არ ჩატარებულა.
განსაკუთრებული მითითებები:
* მაგიტუსი არ გამოიყენება ქრონიკული ხველისას (მაგ. მწევლებში), ასევე ასთმის მქონე პაციენტებში.
* სიფრთხილით ინიშნება ღვიძლის პათოლოგიის მქონე პაციენტებსა და ალერგიულ ბავშვებში.
* მაგიტუსი სიფრთხილით გამოიყენება გულ-სისხლძარღვთა სისტემის პათოლოგიის მქონე და ეპილეფსიით დაავადებულ პაციენტებში.
* მაგიტუსი სიფრთხილით ინიშნება წინამდებარე ჯირკვლის ჰიპერტროფიის მქონე და ასაკოვან პაციენტებში.
პრეპარატის ზემოქმედება ავტოტრანსპორტისა და მექანიზმების მართვის უნარზე: პრეპარატის გამოყენებისას საჭიროა თავის არიდება იმ ქმედებებისაგან, რომლებიც მოითხოვს ყურადღებასა და სწრაფ ფსიქომოტორულ რეაქციას.
ჭარბი დოზირება:
დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდის დოზის გადაჭარბება იწვევს სუნთქვის დათრგუნვას. ამ დროს გამოიყენება მისი ანტიდოტი – ნალოქსონი.
ქლორფენირამინის მალეატის დოზის გადაჭარბება იწვევს სხვადასხვა სახის გამოვლინებებს ცნს-ის მხრივ, როგორცაა დეპრესია, ასევე მისი სტიმულაცია, გარდა ამისა, შეიძლება განვითარდეს თავბრუსხვევა, ყურებში შუილი, ატაქსია, მხედველობის დაბინდვა და ჰიპოტენზია.
ბავშვებში ვლინდება შემდეგი სიმპტომები: პირის სიმშრალე, მიდრიაზი (გუგების გაფართოება), ტემპერატურის მომატება და დარღვევები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მხრივ.
მკურნალობა: კუჭის ამორეცხვა, გამწმედი ოყნა, გააქტივებული ნახშირის მიღება, სიმპტომური მკურნალობა.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
– დექსტრომეტორფანის ჰიდრობრომიდის გამოყენება მაო-ს ინჰიბიტორებთან ერთად იწვევს მძიმე მოწამვლას.
– მაგიტუსით მკურნალობის დროს ალკოჰოლის, ფსიქოტროპული და სხვა დეპერსიული ეფექტის მქონე პრეპარატების მიღება აძლიერებს მათ დეპრესიულ ზემოქმედებას ცნს-ზე.
– ქლორფენირამინის მალეატი აძლიერებს ბარბიტურატების, ტრანქვილიზატორების, ნეიროლეპტიური საშუალებების, ასევე იმ პრეპარატების სედატიურ მოქმედებას ცნს-ზე, რომლებიც შეიცავენ ალკოჰოლს.
– ერთდროული მიღებისას ქლორფენირამინის მალეატი აძლიერბს ტრიციკლური ანტიდეპრესანტებისა და ატროპინის მოქმედებას.
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება არაუმეტეს 250C ტემპერატურაზე, მშრალ, სინათლისა და ბავშვებისაგან დაცულ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა: 2 წელი. ფლაკონის გახსნის შემდეგ სიროფი ვარგისია გამოყენებისათვის 1 თვის განმავლობაში.
აფთიაქიდან გაცემის პირობები:
პრეპარატი გაიცემა ექიმის რეცეპტით.
ავერსი-რაციონალი
