დეტერმანის სინდრომი წარმოადგენს კუნთების ხანგამოშვებით სისუსტეს მაობლიტერირებელი ათეროსკლეროზის დროს ტროფიკის გამოხატული დარღვევის გარეშე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიაბეტური ლიპოიდური
ნეკრობიოზის სინდრომი
დიაბეტური ლიპოიდური ნეკრობიოზის სინდრომი (სინონიმები – ურბან-ოპენჰეიმის კანის დისპლაზია, ურბან-ოპენჰეიმის სინდრომი, ოპენჰეიმის ლიპოიდური ატროფიული დერმატიტი) ლიპოიდური ნეკრობიოზის ფორმაა, რომელიც შაქრიანი დიაბეტის ფონზე ვითარდება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიამონდ-ბლეკფანის
სინდრომი
დიამონდ-ბლეკფანის სინდრომი (სინონიმი – ჯოზ დაიმონდ-ბლეკფანის სინდრომი), იგივე ქრონიკული თანდაყოლილი არეგენერაციული ანემია, ერითრობლასტიფტოზი, ჩვილ ასაკში იჩენს თავს. ყურადღებას იპყრობს ფიზიკური და ფსიქიკური ჩამორჩენილობა, სასქესო ორგანოების განვითარების დათრგუნვა, ჰიპოქრომული ანემია, არეტიკულოციტოზი, ძვლის ტვინის სისხლმბადი ფუნქციის მკვეთრი შეზღუდვა, ლიმფოციტებისა და რეტიკულური უჯრედების რაოდენობის მომატება. ეტიოლოგია უცნობია, პროგნოზი – მძიმე.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიასის სინდრომი
დიასის სინდრომი, იგივე დიასის დაავადება, კოჭის ძვლის ეპიფიზის ასეპტიკური ნეკროზია. გამოვლინდება კოჭ-წვივის სახსრისა და ტერფის ტკივილით, კოჭლობით. ვარაუდობენ ტრავმულ გენეზს. უმეტესად 6-დან 12 წლამდე ასაკის ბავშვებში შეინიშნება.
დი გეორგეს სინდრომი
დი გეორგეს (დი ჯორჯის) სინდრომი მემკვიდრეობითი იმუნოპარეზია, რომელიც განპირობებულია მკერდუკანა (თიმუსი) და ფარისებრახლო ჯირკვლების ერთდროული აპლაზიით. დამახასიათებელია ინფექციისადმი ორგანიზმის წინააღმდეგობის უუნარობა (მორეცედივე პნევმონიები, ოტიტები, დერმატიტები, სეფსისი), ლიმფოციტების რაოდენობა პერიფერიულ სისხლში დაქვეითებულია. დაქვეითებულია ასევე უჯრედოვანი რეაქციები (ფაგოციტოზი) ყველა ანტიგენის მიმართ.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიაფრაგმული ნერვის
სინდრომი
დიაფრაგმული ნერვის სინდრომი დიაფრაგმის პარეზია. ვლინდება ხველის ბიძგის სისუსტით და დიაფრაგმის მაღლა დგომითა და უმოძრაობით, რაც კარგად ჩანს რენტგენოლოგიური გამოკვლევის დროს. მუცლის ფარზე აღინიშნება სუნთქვითი მოძრაობების პარადოქსული ხასიათი (ფერდქვეშა არეების ჩამოვარდნა ჩასუნთქვისას და ამოვსება ამოსუნთქვისას). ვითარდება დიაფრაგმული ნერვისა და ზურგის ტვინის კისრის III-IV სეგმენტების წინა რქებისა და ფესვების დაზიანებისას.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დი გულელმოს სინდრომი
დი გულელმოს სინდრომი ანუ დი გულელმოს დაავადება, იგივე ერითრომიელოზი, ერითრომიელური მწვავე მიელოზი, მწვავე ლეიკოზის ფორმაა, რომლის ადრეულ ეტაპზე ძვლის ტვინში ჭარბობს ერითრო- და ნორმობლასტები, ხოლო მოგვიანებით – მიელობლასტებიც. თან სდევს ნორმო- და ჰიპოქრომული ანემიის მოვლენები, მზარდი ლეიკოპენია და თრომბოციტოპენია.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიდ-ბატკარის სინდრომი
დიდ-ბატკარის სინდრომისთვის დამახასიათებელია მეხსიერების დაქვეითება ფიქსაციის უნარის მკვეთრი მოშლის ხარჯზე, კონფაბულაცია, ლოკალიზაციის უნარის დაკარგვა და სიტყვის მიმართ იზოლირებული სიბრმავე (ალექსია). ვითარდება კეფის ორივე წილში დარბილების კერების არსებობისას და სხვა შემთხვევებში.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიდმოად-სინდრომი
დიდმოად-სინდრომი ლათინური აბრევიაციული სახელწოდებაა (შაქრიანი დიაბეტი, უშაქრო დიაბეტი, ოპტიკოატროფია, შარდის შეუკავებლობა, სიყრუე). წარმოადგენს შაქრიანი და უშაქრო დიაბეტის, მხედველობის ნერვის ატროფიის, სიყრუისა და შარდის ბუშტის ატონიის შერწყმას. ხშირად ოჯახური ხასიათისაა. დამემკვიდრების ტიპი, სავარაუდოდ, აუტოსომურ-რეცესიულია. პროგნოზი უპირატესად შაქრიანი დიაბეტის მიმდინარეობაზეა დამოკიდებული.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიელაფუას სინდრომი
დიელაფუას სინდრომი წარმოადგენს კუჭიდან სისხლდენას კუჭის ლორწოვანთან გამავალი არტერიული ტოტის ეროზიის დროს. გვხვდება ახალგაზრდებში, რომელთაც მანამდე დიგესტიური სისტემის მხრივ პათოლოგიური მოვლენები არ ჰქონიათ. დამახასიათებელია უეცარი მასიური სისხლიანი პირღებინება და პოსტჰემორაგიული ანემიის სწრაფი განვითარება.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიენცეფალური
(ჰიპოთალამური)
სინდრომი
დიენცეფალური (ჰიპოთალამური) სინდრომი დარღვევების კომპლექსია, რომელიც წარმოიშობა შუამდებარე ტვინის ჰიპოთალამური მიდამოს დაზიანების დროს. ვლინდება ვეგეტატიური, ენდოკრინული, ცვლითი და ტროფიკული დარღვევებით; განსაკუთრებით მკაფიოდ არის გამოხატული უშაქრო დიაბეტის სიმპტომთა კომპლექსი, ანტიდიურეზული ჰორმონის არაადეკვატური სეკრეცია, კახექსია, ადიპოზურ-გენიტალური დისტროფია და ლაქტორეა-ამენორეა.
არსებობს დიენცეფალური სინდრომის ჰიპერდიაგნოსტიკის ტენდენცია. სინამდვილეში ავადმყოფთა უმრავლესობას აქვს დეპრესია ან ვეგეტატიური დარღვევებით გამოხატული ნევროზი. ამ უკანასკნელთა შორის სხვებზე უფრო ხშირად გვხვდება ე. წ. პანიკური შეტევები: უეცრად აღმოცენებული გულის ფრიალი, შემცივნება, ზოგჯერ – სუნთქვის დარღვევები. პაროქსიზმებს თან ახლავს სიკვდილის შიში და, ჩვეულებრივ, სრულდება უხვი მოშარდვით, ზოგჯერ – ფაღარათით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიენცეფალურ-თირეოიდული
სინდრომი
დიენცეფალურ-თირეოიდული სინდრომი (სინონიმი – ბარანოვის სინდრომი) გამოიხატება ვეგეტატიურ-ვაზომოტორული რეაქციებით ჩიყვის ფონზე. დამახასიათებელია ემოციური ლაბილურობა, ადვილად აღგზნება, უმიზეზო ტირილი, შრომის უნარის დაქვეითება, ცუდი ძილი, ტაქიკარდიის შეტევები, ვაზომოტორული ლაბილურობა, ცივი, ნამიანი ციანოზური მტევნები. გვხვდება უმთავრესად ახალგაზრდა ქალებში დიენცეფალური არის პირველადი დაზიანების დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიენცეფალურ-კარდიული
სინდრომი
დიენცეფალურ-კარდიული სინდრომი წარმოადგენს ჰიპოთალამურ სინდრომს კარდიული მოვლენების სიჭარბით, მაგალითად, არიტმიებით, არტერიული წნევის ლაბილურობით, კარდიალგიით.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიკინსონის სინდრომი
დიკინსონის სინდრომი (სინონიმი – ალპორტის სინდრომი) სისტემური გლომერულონეფრიტისა და სიყრუის შერწყმაა. იგივეა, რაც ოჯახური ჰემორაგიული ნეფრიტი, ოტოოკულარული სინდრომი – მემკვიდრეობითი დაავადება სმენის დაქვეითებით ან სიყრუით, ზოგჯერ – კატარაქტით და 16-35 წლის ასაკში თირკმელების უკმარისობის განვითარებით. ვითარდება მხოლოდ მამაკაცებში. გადაცემის ტიპი აუტოსომურ-დომინანტურია.
დილის სინდრომი
დილის სინდრომი – დილის პერიოდული ღებინება უპირატესად ლორწოთი – აღინიშნება ქრონიკული ალკოჰოლური გასტრიტის დროს.
დიოგენეს სინდრომი
დიოგენეს სინდრომი უვითარდებათ მარტოხელა მოხუცებს, რომელთაც არ ძალუძთ საკუთარი თავის მოვლა. დამახასიათებელია სიგამხდრე, ექსიკოზი, მიდრეკილება ინფექციური და სომატური დაავადებებისადმი.
დისემინირებული
სისხლძარღვშიდა
შედედების სინდრომი
დისემინირებული სისხლძარღვშიდა შედედების სინდრომი, იგივე დისემინირებული ინტრავასკულარული კოაგულაციის (დიკ) სინდრომი, თრომბოჰემორაგიული სინდრომი, წარმოადგენს ჰემოსტაზის (სისხლის შემდედებელ ფაქტორთა) უნივერსალურ დარღვევას, რომლისთვისაც დამახასიათებელია პერიფერიული სისხლის შედედების მოშლა. მორფოლოგიურად იგი ეფუძნება სისხლძარღვის შიგნით მრავლობითი მიკროთრომბის სპონტანურ წარმოქმნას, რასაც ერთვის ფიბრინის (სისხლის შემადედებელი ფაქტორი) და სისხლის უჯრედების აგრეგაცია (შეწებება). ეს იწვევს ორგანოებსა და ქსოვილებში მიკროცირკულაციის მოშლას, რასაც მათ სტრუქტურულ და ფუნქციურ ცვლილებებამდე მივყავართ.
დიკ-სინდრომის მიზეზები მრავალფეროვანია და უმეტესად უკავშირდება სისხლის მიმოქცევის სისტემაში სრულიად განსხვავებული დაავადებებითა თუ პათოლოგიური მდგომარეობებით განპირობებულ რიგ შეფერხებებს და ინფექციურ ტოქსიკურ პროდუქტებს.
დიკ-სინდრომის მიზეზები უხეში კლასიფიკაციით 4 ჯგუფად შეიძლება დავყოთ:
1) მასიური ჰემოტრანსფუზია (სისხლის გადასხმა), რომელსაც უმთავრესად მიმართავენ ჰემორაგიული (სისხლდენით გამოწვეული) შოკის, პოლიტრავმებისა და ქრონიკული სისხლდენების დროს;
2) მწვავე მოწამვლები, უმეტესად – მძიმე ლითონების მარილებით, ალკოჰოლით და ქიმიური ნივთიერებებით (მაგალითად, დიკ-სინდრომის შემთხვევები აღირიცხა სამხედრო აირებით მოწამვლის შედეგად ერაყში და ქურთებზე შეტევის დროს თურქეთში, ასევე – მოსკოვში ჩეჩენი ტერორისტების მიერ “ნორდ-ოსტის” დაკავებისას ჩატარებული სპეცოპერაციის შემდეგ, რომლის დროსაც გამოყენებულ იქნა ზარინი);
3) გინეკოლოგიური პათოლოგიები – პლაცენტის წინამდებარეობა და ნაადრევი აცლა; მასიური ჰიპოტონიური სისხლდენა; ასევე – გვიანი ტოქსიკოზები; ზოგჯერ – სანაყოფე წყლებით ინფიცირება და აბორტი;
4) იმუნური და იმუნოკომპლექსური დაავადებები, მათ შორის – სისტემური წითელი მგლურა, აქტიური ჰეპატიტი და ღვიძლის ციროზი. განსაკუთრებით ხშირია დიკ-სინდრომი ნარკოტიკული ინტოქსიკაციებით გართულებულ C-ჰეპატიტიან ავადმყოფებში. ახალგაზრდა ნარკომანებში მისი კორეგირება შედარებით ადვილია.
დიკ-სინდრომი ასევე შეიძლება გამოიწვიოს სიმსივნურმა დაავადებამ, არათავსებადმა ჰემოტრანსფუზიამ, დამწვრობამ, მოყინვამ, ხანგრძლივმა ზეწოლამ, ისეთი პრეპარატებით არასწორმა მკურნალობამ, რომლებიც თრომბოციტების აგრეგაციას იწვევს, შხამიანი გველის ნაკბენმა და სხვა.
განვითარების მექანიზმი
სხვადასხვა ქვეყანაში დიკ-სინდრომის დინამიკას სხვადსხვაგვარდ უდგებიან. ძირითადად გამოყოფენ 4 ფაზას:
I ფაზა – ჰიპერკოაგულაცია (მომატებულია სასხლის შედედების უნარი). ამ დროს შემცირებულია სისხლის შედედების დრო – სისხლი ნორმაზე ადრე დედდება; იმატებს სისხლის ერთ-ერთი შემდედებელი ფაქტორის, ფიბრინოგენის, დაშლის პროდუქტები.
II ფაზა – კოაგულოპათია. მას სიარულის ფაზასაც უწოდებენ, რადგან ამ დროს, მიუხედავად იმისა, რომ სისხლში ცვლილებები მიმდინარეობს, მცირდება პროთრომბინის რაოდენობა, – ავადმყოფი მაინც ფეხზეა და არაფერს უჩივის, თუმცა საკმაოდ სწრაფად იწყება ჰიპოკოაგულაცია – სისხლის შედედების უნარის დაქვეითება.
III ფაზა – ფიბრინოლიზი (ფიბრინების წარმოქმნა). ეს ყველაზე მრისხანე და მანიფესტირებული ფაზაა. მისთვის დამახასიათებელია სისხლის შედედების უნარის დაქვეითება და ინტენსიური სისხლდენა. ეს ფაზა მეტად რთული და ძნელად სამკურნალოა.
IV ფაზა – ალაგება. ამ დროს ჯერ სისხლდენის ინტენსივობა იკლებს, მერე სხვა მოვლენებიც ქრება, მაგრამ სახიფათოა ნარჩენი თრომბოზული მოვლენები, რომლებმაც შესაძლოა ღვიძლის ან თირკმლის მწვავე უკმარისობა, იშვიათად კი სუნთქვის უკმარისობაც გამოიწვიოს.
სიმპტომები და მიმდინარეობა
დიკ-სინდრომის კლინიკას განაპირობებს მისი გამომწვევი ძირითადი დაავადება, სისხლის შედედების სისტემაში მომხდარი დარღვევების ხარისხი და ამით გამოწვეული ორგანოთა დისფუნქცია.
რაც უფრო მწვავეა დიკ-სინდრომი, მით უფრო ხანმოკლეა I ფაზა და ინტენსიურია სისხლდენები. მწვავედ მიმდინარეობს ინფექციურ-სეპტიკური, სამეანო, ქირურგიული, ტოქსიკური, ტრავმის შედეგად განვითარებული დიკ-სინდრომი, რაშაც უმთავრესად არასწორ მკურნალობას მიუძღვის ბრალი.
ქვემწვავედ მიმდინარეობს დიკ-სინდრომი ორგანოთა დესტრუქციული პროცესების (ღვიძლის ვირუსული ან ტოქსიკური დისტროფიის, პანკრეატიტის) დროს.
ზოგადად კი მიმდინარეობა ასეთია:
- პირველ ეტაპზე საყურადღებოა ტემპერატურის მატებისთვის დამახასიათებელი სურათი: ცხელება, შემდგომ – ტემპერატურის მომატება, რასაც თან სდევს ოფლიანობა და აბსცესირება (დაჩირქება). ამ ეტაპზე არ შეიძლება აბსცესის ქირურგიული გახსნა, რადგან გახსნილი უბნებიდან სისხლდენაა მოსალოდნელი.
- ზოგიერთ შემთხვევაში სინდრომს თან ახლავს ფაღარათი და ღებინება, რაც სწრაფ დეჰიდრატაციას (სითხის დეფიციტს) იწვევს. ყოველივე ამის ფონზე ავადმყოფს ეუფლება ეიფორია, უფრო და უფრო მოუსვენრობს და მალე არაადეკვატური ხდება.
- შესაძლოა განვითარდეს ჰემორაგიული შოკი. თუ მას დიკ-სინდრომის გამომწვევი შოკიც დაერთო (რაც ხშირად ხდება), მდგომარეობა კიდევ უფრო მძიმდება: კატასტროფულად ეცემა არტერიული და ვენური წნევა და ვითარდება პოლიორგანული (რამდენიმე ორგანოს) მწვავე უკმარისობა.
- ლოკალური სისხლდენები – ჭრილობის, ტრავმის, ქირურგიული ჩარევის, მშობიარობის, აბორტის დროს – განპირობებულია არა მხოლოდ სისხლში მიმდინარე ცვლილებებით, არამედ ადგილობრივი ორგანული პათოლოგიებითაც. ეს უთუოდ გასათვალისწინებელია მკურნალობის დროს და ჰემოსტაზურ თერაპიასთან ერთად კომპლექსურ მიდგომასაც მოითხოვს. თუ ჩარევა დაგვიანდა, განვითარდება მწვავე ანემია და ჰემორაგიული შოკი.
- დიკ-სინდრომის დროს ორგანოთა მიკროცირკულაციის მოშლის შედეგად ზოგჯერ ვითარდება შოკური ფილტვის სურათი – ვენური სისტემით ფილტვში ხვდება თრომბი. თავს იჩენს ციანოზი, ქოშინი, შესაძლოა განვითარდეს ფილტვის შეშუპება, ინფარქტი და სუნთქვის უკმარისობა.
- თირკმელების მწვავე უკმარისობა შეიძლება გამოიწვიოს ნივთიერებათა ცვლის დარღვევებმა – ელექტროლიტური და მჟავატუტოვანი წონასწორობის დარღვევამ.
- დიკ-სინდრომი შედარებით იშვიათად იწვევს ღვიძლის დაზიანებას, თუმცა, როგორც უკვე ითქვა, თავად ღვიძლის დაზიანება (ქრონიკული ჰეპატიტი, ციროზი) ხშირად უდევს საფუძვლად დიკ-სინდრომს.
- მიკროთრომბები აზიანებს კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვან გარსს, რასაც ამ ორგანოებიდან სისხლდენა მოჰყვება.
დიაგნოსტიკა
საეჭვო კლინიკის შემთხვევაში, აგრეთვე მაშინ, თუ სისხლის საერთო ანალიზში ლეიკოციტების რაოდენობა ნორმას არ შეესაბამება, ანდა ლეიკოციტურ ფორმულაში არის ცვლილებები (მარჯვნივ გადახრა), – კეთდება სისხლის კოაგულოგრამა. სწრაფი დიაგნოსტიკისთვის მიმართავენ ეტალონურ ტესტს: თუ ავადმყოფის სისხლში 50%-იანი სპირტის დამატებისას წარმოიშვა მომრგვალო კოლტები, ე.ი. საქმე გვაქვს დიკ-სინდრომთან.
მკურნალობა
დიკ-სინდრომის მკურნალობა მეტად რთულია (ასიდან 25-30 შემთხვევაში შედეგი ლეტალურია) და მოითხოვს კომპლექსურ მიდგომას, რაც, უპირველეს ყოვლისა, გულისხმობს:
- გამომწვევი ფაქტორის ლიკვიდაციას;
- შოკის საწინააღმდეგო ღონისძიებების გატარებას – სისხლის მოცულობის აღდგენას და მისი შემადგენლობის კორექციას, რისთვისაც მიმართავენ ვენაში რეოპოლიგლუკინის, ალბუმინის, ახალგაყინული პლაზმის გადასხმას (ჯგუფი და რეზუსი უნდა ემთხვეოდეს პაციენტის სისხლის ჯგუფსა და რეზუსს), ჰეპარინოთერაპიას.
- შინაგანი ორგანოებიდან სისხლდენის შეწყვეტა აუცილებელია. ამისთვის ზოგჯერ რადიკალურ მეთოდსაც კი მიმართავენ. მაგალითად, საშვილოსნოდან ატონიური სისხლდენის დროს შესაძლოა ჩატარდეს ამ ორგანოს ამპუტაცია. კუჭიდან სისხლდენის სალიკვიდაციოდ იყენებენ ფიბროგასტროსკოპს.
პროფილაქტიკა
დიკ-სინდრომის პროფილაქტიკის მთავარი პირობაა ძირითადი დაავადების სწორი მკურნალობა, ტრავმატიზაციის მინიმუმამდე დაყვანა ქირურგიული თუ სამეანო ჩარევების დროს. თრომბის წარმოშობის საფრთხის შემთხვევაში (ხანდაზმული ასაკი, თრომბოფლებიტი, სიმსუქნე, ონკოლოგიური დაავადებები, ორსულთა პათოლოგიები) არ შეიძლება ამინოკაპრონის მჟავას, ჩასახვის საწინააღმდეგო სინთეზური ჰორმონული პრეპარატების გამოყენება.
დიდი შეცდომაა დაუსაბუთებელი ტრანსფუზია (სისხლის გადასხმა), მეტადრე – მასიური და კონსერვირებული სისხლით. სრულიად გაუმართლებელია 250-500 მლ სისხლის გადასხმა ოპერაციის შემდეგ სერიოზული ჩვენების გარეშე. ძლიერი ანემიის შემთხვევაში, ასევე მაშინ, როცა ვერ ხერხდება სისხლის მოცულობის აღდგენა ან არსებობს განმეორებითი ჰემორაგიის ალბათობა, ერითროციტების ჩანაცვლება მიზანშეწონილია ახალდამზადებული ერითროციტული მასით.
ჩირქოვანი პროცესებით გამოწვეული დიკ-სინდრომის პროფილაქტიკისთვის იხმარება ანტიბიოტიკები. პარალელურად მიმართავენ მინიმალურ ჰეპარინიზაციას.
დიტლის სინდრომი
დიტლის სინდრომი, იგივე დიტლის კრიზები, წარმოადგენს თირკმლის ე.წ. ჩაჭედვას მოძრავი და ცთომილი თირკმლის შემთხვევაში თირკმლის კარის სისხლძარღვთა გადაგრეხის დროს. ამას მოჰყვება თირკმლის ჭვალის მძაფრი შეტევა, რასაც თან სდევს გულისრევა, ღებინება, შოკის მოვლენები, შარდის შეკავება და თირკმლის გადიდება გარდამავალი ჰიდრონეფროზის განვითარებით. ხშირად შეტევა იწყება შარდის შეკავებით და თავს იჩენს წოლის შემდეგ სწრაფი წამოდგომის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიუპიუიტრენის სინდრომი,
დიუპიუიტრენის
კონტრაქტურა
დიუპიუიტრენის კონტრაქტურა ანუ დიუპიუიტრენის სინდრომი წარმოადგენს ხელის თითების დაკრუნჩხვას ხელისგულის აპონევროზის ნაწიბუროვანი გადაგვარების გამო. მიზეზები უცნობია. ხელშემწყობ ფაქტორად არის მიჩნეული მტევნის ქრონიკული მიკროტრავმები.
სიმპტომები და მიმდინარეობა
თავდაპირველად (ადრეულ სტადიაში) ხელისგულის კანქვეშ, ერთი ან რამდენიმე (უმეტესად – IV) თითის მყესების გასწვრივ, ჩნდება მკვეთრი შესქელებები. შემდგომ (მოგვიანებით სტადიაში) თითები თანდათანობით იკრუნჩხება, ფალანგთაშორის სახსრებში მოძრაობა იზღუდება.
მკურნალობა და პროფილაქტიკა
მკურნალობა ადრეულ სტადიაში კონსერვატიულია (ფიზიოთერაპია, კომპრესები, სითბური აბაზანები). მოგვიანებით (მოხრითი კონტრაქტურების განვითარების დროს) ნაჩვენებია ოპერაციული ჩარევა. ჭრილობის შეხორცების შემდეგ ტარდება სამკურნალო ფიზკულტურა, აბაზანები, ფიზიოთერაპიული მკურნალობა.
პროფილაქტიკა გულისხმობს მტევნის მიკროტრავმის თავიდან აცილებას, დამცავი ხელთათმანების ტარებას.
დიუპლეის სინდრომი
დიუპლეის სინდრომი წარმოადგენს მხარ-ბეჭის პერიართრიტს. ახასიათებს მტკივნეული და შეზღუდული მოძრაობა მხრის სახსარში, განსაკუთრებით – შიდა როტაციის დროს. განპირობებულია პერიარტიკულური ქსოვილის ანთებითი ცვლილებებით. ზოგჯერ თან ახლავს კირის მარილების ჩალაგება მყესებში ან სინოვიურ აბგაში.
მკურნალობა პათოგენეზურია.
დიურან-ზიუნინის
სინდრომი
დიურან-ზიუნინის სინდრომი წარმოადგენს განვითარების მანკთა: გამჭვირვალე ტიხრის აგნეზიის, ჰიდროცეფალიის, სირინგოენცეფალიის, სპინა ბიფიდას – იშვიათ შერწყმას. აღწერილია როგორც ოჯახური მანკი, თუმცა ცნობილია სპორადული შემთხვევებიც.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიურან-ჰოლზელის
სინდრომი
დიურან-ჰოლზელის სინდრომს ახასიათებს ფაღარათი რძის დალევის შემდეგ, ლაქტოზურია. მიზეზია ფერმენტ ლაქტოზის დეფიციტი. მძიმე შემთხვევაში ვითარდება ფიზიკური ასთენია, ექსიკოზი.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დიუშენ-გრიზინგერის
სინდრომი
დიუშენ-გრიზინგერის სინდრომი ბავშვთა კუნთების პროგრესიულ დისტროფიას წარმოადგენს. ეს არის მემკვიდრეობითი, რეცესიული, X-ქრომოსომასთან შეჭიდული პათოლოგია. შეინიშნება მხოლოდ 2-დან 6 წლამდე ასაკის ვაჟებში. იწყება გულმკერდისა და წელის კუნთების ატროფიით. მოგვიანებით პროცესი კიდურების კუნთებსაც მოიცავს. კუნთების ზოგიერთი ჯგუფი თავდაპირველად ჰიპერტროფირდება, მკვრივდება, მერე და მერე სუსტდება და ატროფირდება. დიუშენ-გრიზინგერის სინდრომის ტიპური გამოვლინებაა წამოდგომის, მიბრუნება-მობრუნების შეუძლებლობა, ბარბაცი, პროგრესული ხასიათის სისუსტე. ხშირია კიფოსკოლიოზი, ცხენის ტერფი (ტერფის მანკიერი მდგომარეობა, როდესაც ავადმყოფს შეუძლია დააწვეს მხოლოდ თითებს და ტერფის დისტალურ ნაწილს). მყესიოგოვანი რეფლექსები ქრება, ძვლები დემინერალიზდება, ყალიბდება გულის უკმარისობა, სისხლში იმატებს ალდოლაზისა და კრეატინფოსფოკინაზის აქტიურობა.
დიუშენ-ერბის სინდრომი
დიუშენ-ერბის სინდრომი წარმოადგენს მხრის წნულის პირველადი ზედა ღეროს დაზიანებას C6 ფესვების დონეზე. საინერვაციო არეში მგრძნობელობის გამოვარდნის პარალელურად აღინიშნება რომბისებური, წვეტზედა, წვეტქვედა, მცირე, მრგვალი, დელტისებური, ორთავა კუნთებისა და მხრის სუპინატორის დამბლა. გვხვდება შემოსაზღვრული მენინგიტის, ეპიდურიტის, სიმსივნის, ტრავმის, შესაბამისი მალის ოსტეომიელიტისა და ტუბერკულოზის დროს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დოლოვიტც-ოლდესის
სინდრომი
დოლოვიტც-ოლდესის სინდრომი (სინონიმი – ვოლფ-დოლოვიტც-ოლდესის სინდრომი) მემკვიდრეობით ანომალიათა კომპლექსია ყურის, თვალებისა და კანის უპირატესი დაზიანებით. ახასიათებს თანდაყოლილი სიყრუე შემდგომი ყრუ-მუნჯობით, კანის კეროვანი და თვალის ალბინიზმი.
დონათ-ლანდშტეინერის
სინდრომი
დონათ-ლანდშტეინერის სინდრომი წარმოადგენს პაროქსიზმულ სიცივისმიერ ჰემოგლობინურიას. სიცივის ზემოქმედების შედეგად ვითარდება ჰემოგლობინურიის პაროქსიზმი. აღინიშნება წელის ტკივილი, პირღებინება, მაღალი სიცხე, სიყვითლე, დიდდება ღვიძლი და ელენთა. დადებითია დონათ-ლანდშტეინერისა და ვასერმანის რეაქციები. შეტევა რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღემდე გასტანს.
მკურნალობა პათოგენეზური და სიმპტომურია.
დონოჰიუს სინდრომი
დონოჰიუს სინდრომი (სინონიმი – დონოჰიუ-უშიდას სინდრომი), იგივე ლეპრეჩაუნიზმი, ქალთა მემკვიდრეობითი დაავადებაა. გამოწვეულია ენდოკრინული სისტემის განვითარების დარღვევითა და დისფუნქციით. ახასიათებს პატარა სახე, ჰიპოტროფია, ჰირსუტიზმი, სარძევე ჯირკვლების, კლიტორისა და მცირე სასქესო ბაგეების ჰიპერპლაზია, ღვიძლში გლიკოგენისა და რკინის დაგროვება, თირკმელებში – კალცინოზი. გადაცემა აუტოსომურ-რეცესიულია.
