სტეპტენი – STEPTEN – СТЕПТЕН

საერთაშორისო დასახელება:

PIPERACILIN

მწრმოებელი: ავერსი-რაციონალი, საქართველო

მოქმედი ნივთიერება: პიპერაცილინი

კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:

პენიცილინების ჯგუფის ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკი.

შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:

ფხვნილი საინექციო ხსნარის მოსამზადებლად: ფლაკონში.

1 ფლ.

ნატრიუმის პიპერაცილინი ………      1 გ

1 ფლ.

ნატრიუმის პიპერაცილინი …………..   2 გ.

ფარმაკოლოგიური თვისებები:

პიპერაცილინი წრამოადგენს ნახევრადსინთეზური პენიცილინების ჯგუფის ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკს პარენტერული გამოყენებისათვის. გააჩნია ბაქტერიციდული მოქმედება. ეფექტურია გრამდადებითი და გრამუარყოფითი, აერობული და ანაერობული მიკროორგანიზმების მიმართ. აბლოკირებს ტრანსპეპტიდაზას, იწვევს უჯრედული კედლის პეპტიდოგლიკანის სინთეზის დარღვევას, მიკროორგანიზმების ლიზისს.

სტეპტენი in vitro აქტიურია:

გრამუარყოფითი ბაქტერიების მიმართ – Escherichia coli, Proteus mirabilis და Proteus spp., (ინდოლდადებითი), Salmonella spp., Pseudomonas aeruginosa, Pseudomonas spp., Serratia spp. Acinetobacter spp. Klebsiella pneumoniae, Haemophilus influenzae (ბეტა-ლაქტამაზას არამაპროდუცირებელი შტამები), Enterobacter spp., Citrobacter spp., Neisseria meningitidis, Neisseria gonorrhoeae  გრამდადებითი ბაქტერიების მიმართ – Enterococcus spp. (Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium), Streptococcus viridans, Staphylococcus aureus  (ბეტა-ლაქტამაზას არამაპროდუცირებლი შტამები), Streptococcus pyogenes A ჯგუფის ბეტა-ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი), Streptococcus agalactiae, (B ჯგუფის ბეტა-ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი), Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus epidermidis (ბეტა-ლაქტამაზას არამაპროდუცირებელი შტამები); ანაერობების მიმართ – ბაქტერიები: Bacteroides spp. (Bacteroides fragilis, Bacteroides ovatus და სხვ.), Fusobacterium nucleatum; Clostridum spp. (Clostridum perfringens-სა და Clostridium difficile-ს ჩათვლით), Peptostreptococcus spp., Eubacter spp., Veillonella spp., Actinomyces spp.

პიპერაცილინი იშლება სტაფილოკოკების და ზოგიერთი გრამუარყოფითი ბაქტერიების მიერ პროდუცირებული ბეტა-ლაქტამაზებით, მაგრამ აქტიურია ბეტა-ლაქტამაზას მაპროდუცირებელი გონოკოკების მიმართ.

გრამუარყოფითი მიკროორგანიზმების შტამები, Pseudomonas-ს სახეობების ჩათვლით, რომლებიც რეზისტენტული არიან ამპიცილინის, კარბენიცილინის, ცეფალოტინის ან ამინოგლიკოზიდების მოქმედების მიმართ. მგრძნობიარე არიან პიპერაცინილინისადმი.

ფარმაკოკინეტიკა:

პერორალური მიღების შემდეგ პიპერაცილინი არ აბსორბირდება.

2 გ სტეპტენის კუნთში შეყვანის შემდეგ მისი მაქსიმალური კონცენტრაცია (36.4 მკგ/მლ) აღინიშნება 30 წთ-ის შემდეგ. 4 და 6 გ პიპერაცილინის ინტრავენური 30-წუთიანი ინფუზიისას მისი მაქსიმალური კონცენტრაცია შეადგენს 244.5 და 353 მკგ/მლ შესაბამისად. პლაზმის ცილებს უკავშირდება დაახლოებით 16%. ადვილად გადის ჰისტოჰემატურ ბარიერებს, ჰემატოენცეფალური ბარიერის ჩათვლით (ტვინის გარსების ანთების დროს), აღწევს ორგანიზის სითხეებსა და ქსოვილებში (ძვლების, წინამდებარე ჯირკვლის, გულის, ნაღვლის ჩათვლით). ნახევარგამოყოფის პერიოდი შეადგენს 36-72 წთ-ს; თირკმლის ზომიერი უკმარისობის დროს, ნახევარგამოყოფის პერიდი იზრდება 2-ჯერ, ხოლო მძიმე უკმარისობისას – 5-6-ჯერ. პრეპარატი გამოიყოფა ძირითადად თირკმელებით (გლომერულული ფილტრაციისა და ტუბულარული სეკრეციის მეშვეობით) უცვლელი სახით, ნაწილობრივ – ნაღველთან ერთად. დაახლოებით 60-80% განიცდის ექსკრეციას 24 სთ-ის განმავლობაში. და ქმნის მაღალ კონცენტრაციას შარდში. მცირე ნაწილი გამოიყოფა დედის რძესთან ერთად.

ჩვენებები:

სტეპტენი გამოიყენება ინფექციურ-ანთებითი დაავადებების სამკურნალოდ, რომლებიც გამოწვეულია პრეპარატის მიმართ მგრძნობიარე მიკროოორგანიზმებით;

• ქვედა სასუნთქი გზების ინფექციები: მწვავე და ქრონიკული ბრონქიტი, პნევმონია, ფილტვის აბსცესი, პლევრის ემპიემა;
• ოტორინოლარინგოლოგიური ინფექციები, პირის ღრუს ინფექციები;
• ინტრააბდომინალური ინფექციები: ჰეპატობილიარული ინფექციები, პერიტონიტი, ინტრააბდომინალური აბსცესები;
• შარდ-სასქესო გზების ინფექციები: მწვავე და ქრონიკული პიელიტი, ცისტიტი, პიელონეფრიტი, პროსტატიტი, ეპიდიდიმიტი, ურეთრიტი (გონოკოკური ურეთრიტის ჩათვლით);
• მცირე მენჯის ღრუს ორგანოების ინფექციები: აბსცესები, ენდომეტრიტი, სალპინგიტი, ადნექსიტი, მშობიარობის შემდგომი ინფექციები;
• კანისა და რბილი ქსოვილების ინფექციები (ინფიცირებული ჭრილობებისა და დამწვრობების ჩათვლით);
• ძვლებისა და სახსრების ინფექციები;
• სეპტიცემია;
• ენდოკარდიტი;
• პოსტოპერაციული ინფექციური გართულებების პროფილაქტიკა.

მიღების წესი და დოზირება:

სტეპტენი შეჰყავთ ინტრამუსკულარულად (14 წლის ზევით პაციენტებში) ან ინტრავენურად (ნაკადურად 3-5 წთ-ის განმავლობაში ან წვეთოვნად 20-30 წთ-ის განმავლობაში.

პიპერაცილინის ერთჯერადი დოზა მძიმე ინფექციების დროს შეადგენს 3-4 გ-ს ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ 20-30 წუთიანი ინფუზიის სახით. მოზრდილებსა და 14 წლის ზევით პაციენტებში სადღეღამისო დოზა შეადგენს:

– სეპტიცემია, ნოზოკომიალური პნევმონია, შარდსასქესო სისტემის, კანისა და რბილი ქსოვილების ინტრააბდომინალური მძიმე ინფექციები – 12-16 გ ინტრავენურად (200-300 მგ/კგ/დღეში) თანაბრად დაყოფილი დოზებით ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ (მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა – 24 გ);

– საშარდე გზების გართულებული ინფექციები – 8-16 გ ინტრავენურად (125-200 მგ/კგ-დღეში) თანაბრად დაყოფილი დოზერით ყოველ 6-8 სთ-ში ერთხელ;

– სასუნთქი გზების და საშარდე გზების გაურთულებელი ინფექციები _ 6-8 გ კუნთშით ან ვენაში (100-125 მგ/კგ-დღეში) თანაბრად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6-12 სთ-ში ერთხელ;

– გაურთულებელი გონორეა – 2 გ კუნთში ერთჯერადად (1 გ პრობენეციდი ინიშნება ინექციამდე 1/2 სთ-ით ადრე).

– თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში საჭიროა სტეპტენის დოზის კორექცია. თუ კრეატინინის კლირენსია 40-80 მლ/წთ, პრეპარატის მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა შეადგენს 16 გ-ს (4 გ 6 სთ-ში ერთხელ), თუ 20-40 მლ/წთ -12 გ-ს (4 გ 8 სთ-ში ერთხელ), ხოლო თუ კრეატინინის კლირენსი ნაკლებია 20 მლ/წთ – 8 გ-ს (4 გ 12 სთ-ში ერთხელ).

– ჰემოდიალიზზე მყოფ პაციენტებში მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა შეადგენს 6 გ-ს (2გ 8 სთ-ში ერთხელ), რადგან, ჰემოდიალიზის დროს გამოიყოფა პიპერაცილინის 30-50%, ყოველი დიალიზის სეანსის შემდეგ დამატებით შეყავთ პიპერაცილინის 1 გ.

14 წლამდე ასაკის ბავშვებსა და მოზარდებში სადღეღამისო დოზა შეადგენს 100-20 მგ/კგ თანაბრად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6-8 სთ-ში ერთხელ ინტრავენურად;

მძიმე და გართულებული ინფექციების დროს (სეპტიცემია, სასუნთქი გზების, შარდ-სასქესო სისტემის ინტრააბდომინალური, კანისა და რბილი ქსოვილების ინფექციები) – 200-300 მგ/კგ, თანაბრად დაყოფილი დოზებით ყოველ 6-8 სთ-ში ერთხელ, ინტრავენურად.

თირკმლის უკმარისობის დროს რეკომენდებულია შემდეგი დოზირების რეჟიმი:

კრეატინინის კლირენსი 40 მლ/წთ

საშარდე გზების გაურთულებელი ინფექციები:

არ საჭიროებს კორექციას.

საშარდე გზების გართულებული ინფექციები:

არ საჭიროებს კორექციას.

მძიმე ინფექციები: არ საჭიროებს კორექციას.

კრეატინინის კლირენსი 20-40 მლ/წთ

საშარდე გზების გაურთულებელი ინფექციები: არ საჭიროებს კორექციას.

საშარდე გზების გართულებული ინფექციები:

150 მგ/კგ-დღეში.

მძიმე ინფექციები: 200 მგ/კგ-დღეში.

კრეატინინის კლირენსი 20 მლ/წთ

საშარდე გზების გართულებელი ინფექციები: 75 მგ/კგ/დღეში.

საშარდე გზების გართულებული ინფექციები:

100 მგ/კგ/დღეში.

მძიმე ინფექციები: 133 მგ/კგ/დღეში.

ახალშობილებში დოზირება დადგენილი არ არის.

მკურნალობის ხანგრძლივობა საშუალოდ შეადგენს 7-10 დღეს და დამოკიდებულია დაავადების სიმძიმის ხარისხზე. კლინიკური სიმპტომატიკის გაქრობის შემდეგ მკურნალობა გრძელდება მინიმუმ 48-72 სთ.

პოსტოპერაციული ინფექციების პროფილაქტიკის მიზნით სტეპტენი ინიშნება ანესთეზიამდე 20-30 წუთიანი ინტრავენური ინფუზიის სახით. ინტრააბდომინალური ქირურგიული ჩარევის დროს: ოპერაციის წინ შეყავთ 2 გ, ოპერაციის დროს -2 გ და ოპერაციიდან ყოველი 6 სთ-ის შემდეგ -2 გ (არაუმეტეს 4 შეყვანისა) ინტრავენურად;

საკეისრო კვეთის დროს: ჭიპლარის გადაკვანძვის შემდეგ შეჰყავთ 2 გ და 2-3 გ პირველი შეყვანიდან 4 და 8 სთ-ის შემდეგ ინტრავენურად;

ვაგინალური ჰისტერექტომიის დროს: ოპერაციის წინ – 2 გ, 2-2 გ პირველი შეყვანიდან 6 და 12 სთ-ის შემდეგ ინტრავენურად.

აბდომინალური ჰისტერექტომიის დროს: 2 გ შეჰყავთ ოპერაციის წინ, 2 გ ოპერაციის შემდეგ და 2 გ 6 სთ-ის შემდეგ ინტრავენურად. პიპერაცილინის პროფილაქტიკური გამოყენება უნდა შეწყდეს 24 სთ-ის შემდეგ.

ინტრავენური შეყვანა

ინტრავენური ინექციისათვის პიპერაცილინის ყოველი 1 გ იხსნება 5 მლ სტერილურ საინექციო წყალში. მომზადებული ხსნარი შეჰყავთ ნელა, 3-5 წთ-ის განმავლობაში.

ინტრავენური ინფუზიისათვის პიპერაცილინის ყოველი 1 იხსნება 5 მლ სტერილურ საინექციო წყალში, ხოლო შემდეგ მიღებული ხსნარი განზავდება სასურველ მოცულობამდე (არანაკლებ 50 მლ). გამხსნელის სახით შეიძლება გამოყენებული იქნას საინექციო წყალი, დექსტროზის 5%-იანი ხსნარი, ნატრიუმის ქლორიდის 0.9%-იანი ხსნარი, რინგერის ხსნარი. მიღებული ხსნარი შეყავთ 20-30 წთ-ის განმავლობაში ან წყვეტილი ინფუზიის სახით 30 წთ-იდან 2 სთ-მდე.

ინტრამუსკულარული შეყვანა.

პიპერცილინის ყოველი 1 გ იხსნება 2 მლ ლიდოკაინის (ადრენალინის გარეშე) 0.5-1.0%-იან ხსნარში ან სტერილურ საინექციო წყალში. ერთ დუნდულოში შეყვანილი პრეპარატის რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს 2 გ-ს.

გვერდითი მოვლენები:

ალერგიული რეაქციები: ჭინჭრის ციება, ჰიპერემია, ქავილი, გამონაყარი კანზე, ცხელება, ბრონქოსპაზმი, კვინკეს შეშუპება, რინიტი, კონიუნქტივიტი, ეოზინოფილია, იშვიათად _ ანაფილაქსიური შოკი, სტივენს-ჯონსონის სინდრომი, ტოქსიკური ეპიდერმული ნეკროლიზი;

საჭმლის მომნელებელი სისტემის მხრივ: იშვიათად – გულისრევა, ღებინება, ყაბზობა, დიარეა, სისხლიანი განავალი, ფსევდომემბრანული კოლიტი, დისბაქტერიოზი, ღვიძლის ტრანსამინაზების აქტივობის მატება ჰიპერბილირუბინემია, ქოლესტაზური სიყვითლე;

სისხლის სურათის მხრივ: პრეპარატის ხანგრძლივი გამოყენებისას – შექცევადი ნეიტროპენია, ლეიკოპენია, თრომბოციტოპენია, ჰემოლიზური ანემია, კუმბსის დადებითი რეაქცია;

ნერვული სისტემის მხრივ: თავის ტკივილი, გადაღლილობა, ძილიანობა, პარესთეზიები, ნერვ-კუნთოვანი აგზნებადობის მომატება, კრუნჩხვები (ინტრავენურად მაღალი დოზების შეყვანისას);

შარდგამომყოფი სისტემის მხრივ: თირკმლის ფუნქციის დარღვევა, შარდოვანას აზოტის და კრეატინინის კონცენტრაციის მომატება, იშვიათად – ინტერსტიციული ნეფრიტი;

ადგილობრივი რეაქციები: შესაძლებელია ტკივილი ინექციის ადგილას, ერითემა, ინფილტრატი, ჰემატომა, ფლებიტი;

სხვა: სუპერინფექცია (კანდიდოზის ჩათვლით), ჰიპოკალემია, ჰემორაგიული გამოვლინებები.

უკუჩვენებები:

* მომატებული მგრძნობელობა პენიცილინების, ცეფალოსპორინების და სხვა ბეტა-ლაქტამური ანტიბიოტიკების მიმართ;

* ინფექციური მონონუკლეოზი.

* ლიდოკაინის მიმართ მომატებული მგრძნობელობის  დროს მისი გამხსნელის სახით გამოყენება ინტრამუსკულარული ინექციისას დაუშვებელია.

ორსულობა და ლაქტაცია:

მონაცემები პრეპარატის გამოყენების უსაფრთხოებაზე ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში არ არსებოს; პრეპარატის გამოყენება ორსულობის პერიოდში შესაძლებლია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც დედისათვის მოსალოდნელი სარგებელი მკვეთრად სჭარბობს ნაყოფზე მოსალოდნელი უარყოფითი მოქმედების რისკს.

* პიპერაცილინი მცირე რაოდენობით გადადის დედის რძეში, ამიტომ ძუძუთი კვების პერიოდში პრეპარატის გამოყენება არ არის რეკომენდებული.

განსაკუთრებული მითითებები:

◄ სიფრთხილით ინიშნება ანამნეზში ალერგიული რეაქციების მქონე პაციენტებში, პენიცილინებისადმი მომატებული მგრძნობელობის მქონე პაციენტებში შესაძლებელია აღინიშნებოდეს ჯვარედინი ალერგიული რეაქციები ცეფალოსპორინების მიმართ. ალერგიული რეაქციის განვითარებისას სტეპტენის მიღება უნდა შეწყდეს და დაინიშნოს ანტიალერგიული საშუალებები.

◄ სიფრთხილით ინიშნება პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ თირკმლის (სისხლდენების რისკის ზრდა) და ღვიძლის (მცირდება კალიუმის დონე სისხლის შრატში), ფუნქციის დარღვევა. თირკმლის უკმარისობით შეპყრობილ პაციენტებში საჭიროა დოზირების რეჟიმის კორექცია. პრეპარატით ხანგრძლივი მკურნალობისას აუცილებელია კალიუმის  რაოდენობის სისტემატური კონტროლი, განსაკუთრებით იმ პირებში, რომლებიც იღებენ ციტოტოქსიკურ ან დიურეზულ საშუალებებს.

◄ სეფსისით შეპყრობილ პაციენტებში სტეპტენის გამოყენებისას შესაძლებელია ბაქტერიოლიზის რეაქციის განვითარება (იარიშ-ჰერკსჰეიმერის რეაქცია).

◄ ანტიმიკრობული პრეპარატების მაღალი დოზების გამოყენებამ დროის მოკლე მონაკვეთში გონორეის მკურნალობისთვის შეიძლება ხელი შეუწყოს სიფილისის ფარულ მიმდინარეობას. ამის გამო გონორეის მკურნალობის დაწყებისას რეკომენდებულია რომ პაციენტმა გაიაროს შემოწმება სიფილისის არსებობაზე.

◄ ისევე, როგორც სხვა ანტიბიოტიკების შემთხვევაში, პიპერაცილინის ხანგრძლივმა გამოყენებამ შესაძლოა გამოიწვიოს ნაწლავის ნორმალური მიკროფლორის დათრგუნვა და Clostridium difficile-ს ჭარბი ზრდა, რაც ხშირად ხდება დიარეისა და ფსევდომემბრანული კოლიტის განვითარების მიზეზი. შესაბამისად, სტეპტენი სიფრთხილით გამოიყენება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების, განსაკუთრებით კოლიტის მქონე პაციენტებში.

◄ პრეპარატის უსაფრთხოება 12 წლამდე ასაკის ბავშვებსა და მოზარდებში დადგენილი არ არის.

ჭარბი დოზირება:

პრეპარატის დოზის გადაჭარბების შემთხვევაში ტარდება სიმპტომური მკურნალობა;

სპეციფიკური ანტიდოტი არ არსებობს. შრატში პიპერაცილინის მაღალი კონცენტრაციის შემცირება ხდება დიალიზის საშუალებით.

ნერვ-კუნთოვანი აგზნებადობის მომატების, კრუნჩხვების შემთხვევაში (ინტრავენურად პრეპარატის მაღალი დოზის შეყვანისას) ინიშნება ანტიკონვულსიური თერაპია.

სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:

– პიპერაცილინი ახანგრძლივებს არამადეპოლარიზებელი მიორელაქსანტების მიერ გამოწვეულ მიორელაქსაციას.

– ბეტა-ლაქტამაზების მიმართ მდგრადი ამინოგლიკოზიდები, პენიცილინები, ცეფალოსპორინები აძლიერებს პრეპარატის ანტიბაქტერიულ ეფექტს.

– ციტოტოქსიკურ ან დიურეზულ საშუალებებთან სტეპტენის ერთდროული გამოყენებისას შესაძლებელია ჰიპოკალემიის განვითარება.

– პიპერაცილინის ერთდროული გამოყენებისას ანტიკოაგულანტებთან და სხვა პრეპარატებთან, რომლებიც აქვეითებს თრომბოციტების აგრეგაციას, მატულობს სისხლდენის განვითარების რისკი.

– პიპერაცილინის შერევა ამინოგლიკოზიდებთან ერთ შპრიცში ან საინფუზიო ხსნარში დაუშვებელია (იწვევს ამინოგლიკოზიდების ინაქტივაციას).

– ხსნარები, რომლებიც შეიცავს მხოლოდ ნატრიუმის ბიკარბონატს, ინტრავენური შეყვანისას არ გამოიყენება პიპერაცილინთან ერთად.

შენახვის პირობები:

პრეპარატი ინახება 25⁰C ტემპერატურაზე, მშრალ, სინათლისა და ბავშვებისაგან დაცულ ადგილას.

ვარგისიანობის ვადა: 2 წელი.

აფთიაქიდან გაცემის პირობები:

პრეპარატი გაიცემა ექიმის რეცეპტით.