საერთაშორისო დასახელება: LEVODOPA; CARBIDOPA
მწარმოებელი: LEK, სლოვენია
მოქმედი ნივთიერება: ლევოდოპა+კარბიდოპა
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ანტიპარკინსონული საშუალება.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
ტაბლეტები: შეფუთვაში 100 ც.
1 ტაბ.
ლევოდოპა ………… 250 მგ
კარბიდოპა ……… 25 მგ
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
პრეპარატი შეიცავს ორ აქტიურ ნივთიერებას: ლევოდოპას (დოფამინის მეტაბოლურ პრეკურსორს, რომელიც დოფამინისაგან განსხვავებით აღწევს ჰემატოენცეფალურ ბარიერში) და კარბიდოპას (არომატული ამინომჟავების დეკარბოქსილაზას ინჰიბიტორს).
ლევოდოპა ამცირებს პარკინსონიზმის სიმპტომებს და ავსებს დოფამინის დეფიციტს თავის ტვინში, ამავე დროს ლევოდოპას მნიშვნელოვანი ნაწილი მიღებული პერორალურად, გარდაიქმნება დოფამინად თავის ტვინის გარეთ და არ გაივლის ჰემატოენცეფალურ ბარიერს. კარბიდოპა აბლოკირებს ლევოდოპას ექსტრაცერებრულ დეკარბოქსილირებას და ამ გზით ზრდის თავის ტვინში შეღწეული ლევოდოპას რაოდენობას. შესაბამისად თერაპიული ეფექტის მისაღწევად საჭიროა პერორალურად მიღებული ლევოდოპას ნაკლები დოზა, რაც ამცირებს გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკს (ღებინება, გულისრევა, ორთოსტატული ჰიპოტენზია, გულის რითმის დარღვევა), რაც განპირობებულია ექსტრაცერებრული დეკარბოქსილირებული ლევოდოპასაგან დოფამინის წარმოქმნით.
ნაკომის ეფექტურობა მეტია ლევოდოპასთან შედარებით. ნაკომის გამოყენებისას ლევოდოპას დოზაზე 80%-ით ნაკლები რაოდენობით მისი ეფექტური კონცენტრაცია სისხლში შენარჩუნებულია უფრო დიდი ხნის განმავლობაში.
ჩვენებები:
- პარკინსონის დაავადების და სინდრომის მკურნალობა (სამკურნალო საშუალებებით გამოწვეული ექსტრაპირამიდული დარღვევების დროს ნაკომი არ გამოიყენება).
პრეპარატი ამცირებს პარკინსონიზმის სიმპტომებს- რიგიდობას, ბრადიკინეზიას, ტრემორს, დისფაგიას და წონასწორობის დარღვევას. ლევოდოპათი მონოთერაპიის შემთხვევაში არამყარი თერაპიული ეფექტის შემთხვევაში დღის განმავლობაში, ნაკომით მკურნალობა იძლევა გაცილებით უფრო მეტ სტაბილურ ეფექტს.
ლევოდოპასთან შედარებით ნაკომი ხასიათდება გვერდითი მოვლენების ნაკლები სიხშირით.
დასაშვებია პრეპარატის კომბინირება პირიდოქსინთან (ვიტამინი B6).
მიღების წესი და დოზირება:
ნაკომის ერთი ტაბლეტი შეიცავს 25 მგ კარბიდოპას და 250 მგ ლევოდოპას.
ნაკომის საწყისი რეკომენდებული დოზა პაციენტებისათვის, რომლებიც არ მკურნალობენ ლევოდოპათი შეადგენს 1/2 ტაბლეტს 1-2-ჯერ დღეში. საჭიროების შემთხვევაში დოზა იზრდება. ყოველი 2-3 დღის შემდეგ შესაძლებელია დოზის გაზრდა 1/2 ტაბლეტით ოპტიმალური ეფექტის მიღწევამდე.
ნაკომის მოქმედება აღინიშნება პირველივე დღეს. ოპტიმალური დოზის შერჩევა შესაძლებელია პირველი კვირის განმავლობაში, ხოლო ლევოდოპათი მკურნალობის შემთხვევაში, მხოლოდ რამდენიმე კვირის ან თვის შემდეგ.
– პაციენტებმა, რომლებიც მკურნალობენ ლევოდოპათი ნაკომის დანიშვნის წინ უნდა შეწყვიტონ ლევოდოპას მიღება მინიმუმ 12 საათით ადრე მკურნალობის დაწყებამდე.
– იმ შემთხვევაში, როდესაც პაციენტი იღებდა ლევოდოპას დოფადეკარბოქსილაზას ინჰიბიტორებთან ერთად, პრეპარატების მიღება შეწყვეტილი უნდა იქნას 24 საათით ადრე მკურნალობის დაწყებამდე.
– ნაკომის საწყისი დოზა უნდა შეადგენდეს გამოყენებული ლევოდოპას დოზის დაახლოებით 20%-ს. მაგალითად თუ პაციენტი იღებდა 4 გ ლევოდოპას დღეში, ნაკომის საწყისი დოზა არ უნდა აღემატებოდეს 2.5-3 ტაბლეტს დღეში (ლევოდოპას 625-750 მგ).
საერთო მითითებები დოზირებასთან დაკავშირებით:
ნაკომის ოპტიმალური დღეღამის დოზა ინდივიდუალურია ყოველი პაციენტისათვის. უმრავლეს შემთხვევაში თერაპიული ეფექტის მისაღწევად ინიშნება 3-4 ტაბლეტი დღეში, მაგრამ ყველა შემთხვევაში დოზა არ უნდა აღემატებოდეს 6 ტაბლეტს დღეში.
გვერდითი მოვლენები:
– გვერდითი მოვლენები ნაკომის გამოყენების დროს განპირობებულია დოფამინის მოქმედებით ცნს-ზე, ქორეოფორმული, დისტონიური ან სხვა უნებლიე მოძრაობების, კუნთების მხრივ კონვულსიური მოვლენების, ბლეფაროსპაზმის და ტრიზმის დროს საჭიროა დოზის შემცირება.
– იშვიათად აღინიშნება ცვლილებები ფსიქიური სფეროს მხრივ: პარანოიდული აზრები, დეპრესია, დემენცია. ძალიან იშვიათად აღინიშნება კრუნჩხვები, თუმცა მათი კავშირი ნაკომის გამოყენებასთან არ არის დადგენილი.
– იშვიათად აღინიშნება გულის რითმის დარღვევა, ხანდახან წინაგულების თრთოლვა, ორთოსტატიკული ჰიპოტენზია, ანორექსია, სისხლდენა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან, ნაწლავში წყლულოვანი პროცესის განვითარება, ფლებიტი, ლეიკოპენია, აგრანულოციტოზი.
– აღწერილია შემთხვევები კუმბსის სინჯის დადებითი შედეგებით ნაკომით ან ლევოდოპათი მკურნალობის დროს, ჰემოლიზური ანემია აღინიშნება ძალიან იშვიათად.
სხვა გვერდითი მოვლენები: ფსიქიური – ეიფორია, ლეთარგია, აგზნებადობა, დაღლილობა, ცნობიერების დაბინდვა, უსიამოვნო სიზმრები, უძილობა, ჰალუცინაციები, განგაშის შეგრძნება და დეპრესია.
ნევროლოგიური: ატაქსია, ასთენია, თავის ტკივილი, ხელების ტრემორის გაძლიერება, ტრიზმი, ნისტაგმი.
კუჭ-ნაწლავის მხრივ: ყაბზობა, ფაღარათი, სლოკინი, ყლაპვის გაძნელება, პირში მწარე გემოს შეგრძნება, ენის წვის შეგრძნება, არასასიამოვნო სუნი პირიდან.
დერმატოლოგიური: ოფლიანობა, შეშუპება, თმის ცვენა.
უროგენიტალური: შარდის შეკავება ან შარდის შეუკავებლობა, ჰემატურია, შარდის შავი ფერი.
მხედველობის დარღვევები: დიპლოპია, გუგების გაფართოვება გორნერის სინდრომი.
გარდა ამისა შესაძლებელია სითხის შეგრძნება, წონის მომატება ან შემცირება, ლაბორატორიული მონაცემების მხრივ ცვლილებები.
უკუჩვენებები:
პრეპარატი უკუნაჩვენებია შემდეგ შემთხვევებში:
* დახურულკუთხოვანი გლაუკომა;
*მაო-ს ინჰიბიტორებთან კომბინაციაში;
* მონოამინოქსიდაზას (მაო-ს) ინჰიბიტორების გამოყენება უნდა შეწყდეს ნაკომის დანიშვნამდე 2 კვირით ადრე;
* ორსულობა და ლაქტაცია.
განსაკუთრებული მითითებები:
* ნაკომით მკურნალობის დაწყებამდე საჭიროა ლევოდოპას მოხსნა. ნაკომის საწყისი დოზა უნდა შეადგენდეს ლევოდოპას დოზის დაახლოებით 20%-ს.
* ნაკომი არ გამოიყენება ექსტრაპირამიდული სინდრომის წინააღმდეგ, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო საშუალებებით.
* ნაკომის გამოყენება ბავშვებში არ არის ჯერ კიდევ ბოლომდე შესწავლილი.
* პაციენტები ნაკომის მიღებისას უნდა იმყოფებოდნენ მონიტორინგის ქვეშ დეპრესიის ან ფსიქიური დარღვევების დროულად გამოვლენის მიზნით.
* განსაკუთრებული ყურადღებაა საჭირო პაციენტებში, რომელთაც ლევოდოპას მიღების შემდეგ აღენიშნებათ ქორეოატეტოიდური ტიპის ჰიპერკინეზები.
* ნაკომმა ზოგიერთ შემთხვევაში, შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპერკინეზის რეციდივი. ფიქრობენ, რომ იგი დაკავშირებულია დოფამინის შემცველობის გაზრდასთან თავის ტვინში ლევოდოპას გამოყენების შედეგად. იმ შემთხვევაში, როდესაც აუცილებელია ფსიქოტროპული პრეპარატების დანიშვნა, გათვალისწინებული უნდა იყოს ნაკომის ანტიპარკინსონული ეფექტის შემცირების შესაძლებლობა. ნაკომი სიფრთხილით ინიშნება კრუნჩხვითი სინდრომის დროს.
* ქრონიკული ღია კუთხოვანი გლაუკომის დროს ნაკომი ინიშნება მხოლოდ სისტემატური ოფთალმოლოგიური კონტროლის შემთხვევაში.
* ნარკოზის ქვეშ წარმოებულ ოპერაციამდე ნაკომის გამოყენება უნდა შეწყდეს. პრეპარატის მიღების აღდგენა ოპერაციის შემდეგ შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, როდესაც პაციენტს შეეძლება წამლის გადაყლაპვა.
ნაკომის გამოყენების დროს შეიძლება აღინიშნებოდეს:
* აზოტის და შარდოვანას მომატება სისხლში;
* ბილირუბინის, ტუტე ფოსფატაზას ან იოდის რაოდენობის მომატება, რომელიც შეკავშირებულია პროტეინებთან;
*იშვიათ შემთხვევაში ხანგრძლივი მკურნალობის დროს, შესაძლებელია აღინიშნებოდეს კუმბსის დადებითი სინჯი და ჰემოლიზური ანემია.
სატრანსპორტო საშუალებების მართვის უნარზე ზემოქმედება: პაციენტები უნდა იყვნენ გაფრთხილებულნი, რომ ნაკომის მიღებიდან 4 საათის განმავლობაში მათ არ უნდა მართონ ავტოსატრანსპორტო საშუალებები და არ უნდა იმუშაონ ისეთ მექანიზმებთან, რომლებიც მოითხოვენ ყურადღების მომატებულ კონცენტრაციას.
ჭარბი დოზირება:
ნაკომის ჭარბი დოზირების მკურნალობა ისეთივეა როგორც ლევოდოპას ჭარბი დოზირების შემთხვევაში.
აუცილებელია ამ დროს კუჭის დაუყოვნებელი ამორეცხვა. ინფუზიები ინიშნება სიფრთხილით, ყურადღება უნდა მიექცეს სასუნთქი გზების გამტარობას. არითმიის განვითარების შემთხვევაში საჭიროა მკურნალობის ჩატარება ეკგ-ს კონტროლის ქვეშ.
დიალიზის როლი ნაკომის ჭარბი მიღების დროს უცნობია. პირიდოქსინი არ ავლენს სამკურნალო ეფექტს ნაკომის ჭარბი მიღების დროს.
! შენიშვნები: პრეპარატის დანიშვნა, დოზის შერჩევა და მისი სხვა ანტიპარკინსონული საშუალებებით ჩანაცვლება რეკომენდებულია ჩატარებულ იქნას მკურნალი ექიმის კონტროლის ქვეშ.
შენახვის პირობები:
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 25oC ტემპერატურაზე, გრილ, სინათლისაგან დაცულ ადგილას.
